Liturgia Wigilii Paschalnej doprowadza nas do tajemnicy zmartwychwstania Chrystusa. To misterium spełnia się w nas przez sakramenty chrztu, bierzmowania i Eucharystii. Po raz pierwszy przeżywają je wybrani (katechumeni), którzy pod wpływem światła, jakie otrzymywali ze słowa Bożego, poznawali Chrystusa i oczyszczali swoją motywację.
W czasie obrzędów, zwłaszcza tych w ostatnim etapie drogi do sakramentów, poznali stan swojego sumienia. Postępując w szczerym poznaniu siebie, widząc świętość Chrystusa, różnice między Jego świętością a swoją grzeszną postawą, mogli teraz wybrać. Mogli zerwać z grzechem, by dokonać wyboru Chrystusa i wspólnoty Kościoła. W ostatnim czasie oddali symbol wiary, czyli wyrzekli się Szatana i wyznali wiarę we wspólnocie Kościoła. Teraz przystąpią do sakramentów chrztu, bierzmowania i Eucharystii. Umierają dla grzechu i zaczynają nowe życie z Chrystusem i w Chrystusie.
Na tej drodze ku ściślejszej więzi z Bogiem Ojcem w Chrystusie przez Ducha Świętego towarzyszą im rodzice chrzestni, którzy przez całe życie będą duchowo wspierać ochrzczonych radą, zachętą w wierze i naśladowaniu Chrystusa w codziennym życiu. Ich rola wynika z żywej wiary, a istotnym elementem jest ich przykład chrześcijańskiego życia.
Liturgia Wigilii Paschalnej, do której prowadziły dni Wielkiego Tygodnia (od Niedzieli Palmowej przez Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielką Sobotę), rozpoczyna się o zmroku, by pomóc uczestniczącym w niej, pełniej uświadomić sobie mroki grzechu. Chrystus jest jeszcze w grobie, a wybrani w stanie grzechu, duchowej ciemności. Rozpalony na zewnątrz ogień jest symbolem Boga. Od niego zapalony zostaje Paschał oznaczający zmartwychwstanie Chrystusa, który jest początkiem i końcem czasów – Alfą i Omegą, jedynym źródłem światła i życia. Wszyscy ochrzczeni zapalają świece będące znakiem ognia płonącego w nich od chrztu. Wybrani czekają na to światło, które dopiero otrzymają w sakramencie chrztu jako znak odrodzenia z wody i Ducha. Przygotowywani przez słowo Boże – osiem czytań ze Starego i Nowego Testamentu ukazujących całą historię zbawienia – w celebrowanych obrzędach doświadczają działania zmartwychwstałego Chrystusa, który ogarnia katechumenów swoją mocą, uwalniając ich z grzechu, uczyni ich dziećmi Boga.
To w czasie Nocy Paschalnej w sposób szczególny katechumeni, ale i wszyscy ochrzczeni są wezwani, by odpowiedzieć całym sercem na przyjście Chrystusa w sakramentach. Przyjmując chrzest, katechumeni otrzymują odpuszczenie grzechów i zostają włączeni do ludu Bożego, w bierzmowaniu zostają przez Ducha Świętego wprowadzeni w pełnię czasów, a przez Eucharystię mają dostęp do przedsmaku dóbr królestwa Bożego (por. OCWD 27). Przez Ducha Świętego, niczym przez woń są prowadzeni do Chrystusa obecnego w Eucharystii, by uczestniczyć w życiu Boga. „Przez namaszczenie otrzymują moc Ducha Świętego i upodobnienie do Chrystusa, uczestniczą w Jego posłannictwie prorockim, kapłańskim i królewskim” (z modlitwy konsekracji krzyżma).
Na zakończenie liturgii tej świętej Nocy, w procesji rezurekcyjnej, nowo ochrzczeni stanowią orszak Baranka, idąc przed Najświętszym Sakramentem. Ubrani w białe szaty w ręku trzymają zapalone pochodnie. W sakramentach doszli do kresu, do królestwa Bożego, które stało się dla nich dostępne. Niekiedy towarzyszy im symboliczne kosztowanie mleka i miodu, znaku ziemi obiecanej, do której weszli.
