loading

Święta idei – uroczystość Najświętszej Trójcy, Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, Najświętszego Serca Pana Jezusa

W pierwszych dniach drugiej części okresu zwykłego przeżywamy kilka uroczystości, które zrodziły się z teologicznej refleksji nad celebracją misterium zbawienia. W czasach ojców Kościoła tajemnica Trójcy Świętej była rozważana w kontekście ekonomii zbawienia jako rzeczywistość dynamiczna, obecna w każdej celebracji zgodnie ze schematem: Od Ojca przez Syna w Duchu Świętym do Ojca. W ten sposób cała liturgia Kościoła ma wymiar trynitarny. Stąd początkowo wydawało się, że nie ma potrzeby ustanawiania osobnego święta Trójcy Świętej, gdyż jest Ona czczona każdego dnia. Uroczystość ta została ustanowiona w XIV w. jako zakończenie ówczesnej oktawy Pięćdziesiątnicy. Stąd do dziś mamy przekonanie, że spowiedź wielkanocną – zalecaną przez Kościół – można odbyć aż do tej właśnie uroczystości Trójcy Świętej. Obecnie jej tematyka koncentruje się wokół misterium Boga w Trójcy Jedynego, co można zauważyć zarówno w kolekcie, jak i w prefacji na nią przeznaczonych. W modlitwach tych widać wyraźnie perspektywę historiozbawczą, będącą dodatkowo podkreśloną w czytaniach mszalnych we wszystkich trzech cyklach niedzielnych (rok A, B, C).
      Kolejna uroczystość okresu zwykłego jest obchodzona w czwartek po uroczystości Trójcy Świętej i jest to uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, czyli popularnie Boże Ciało. Powstała ona w XIII w. jako odpowiedź na spory i herezje dotyczące realnej obecności Chrystusa w Eucharystii. Jej ustanowienie było także reakcją na rodzące się nabożeństwo adoracji Najświętszego Sakramentu. Łączy ona w sobie pragnienie oglądania Hostii – co miało zastępować przystępowanie do sakramentalnej Komunii św., oraz zewnętrze obchody ustanowienia Najświętszego Sakramentu w Wielki Czwartek. Tych ostatnich nie można było odpowiednio wyrazić ze względu na rozpoczynające się w tym dniu Triduum Paschalne skoncentrowane na celebracji Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa.
      Charakterystycznym elementem obchodów uroczystości Bożego Ciała jest odbywająca się tego dnia procesja eucharystyczna, podczas której wierzący wyznają swoją wiarę w realną obecność Jezusa pod postacią Chleba. Uroczystość ta obejmuje jednak również tajemnicę Krwi Chrystusa. Eucharystia jest bowiem pamiątką Męki Chrystusa, sakramentem jedności wiernych z Nim i między sobą, oraz zapowiedzią udziału w życiu Bożym na uczcie wiecznej.
      Ostatnią omawianą przez nas uroczystością obchodzoną na początku drugiej części okresu zwykłego jest wprowadzona do liturgii w XVII w. uroczystość Najświętszego Serca Jezusa. Jej początków jednak można się dopatrywać już w XII- i XIII- wiecznej pobożności ludowej. Uroczystość
ta nawiązuje do okresu Wielkiego Postu i ukazuje nam znaczenie Męki Chrystusa. Odnowione po Soborze Watykańskim II teksty liturgiczne wskazują na miłość Jezusa do ludzi, której wyrazem jest Jego przebite na krzyżu Serce i jednocześnie konieczność zadośćuczynienia za grzechy. Kolekta tej uroczystości wysuwa na pierwszy plan wielkie dzieła Boże, które pragniemy wysławiać jako dary Jego miłości i o które prosimy, abyśmy czerpiąc z niego, otrzymali obfite łaski. Prefacja tej uroczystości wskazuje na misterium zbawienia, które możemy rozważać w wymiarze chrystologicznym, eklezjologicznym i sakramentalnym: [Chrystus] wywyższony na krzyżu, w swojej nieskończonej miłości ofiarował za nas samego siebie. Z jego przebitego boku wypłynęła krew i woda, i tam wzięły początek sakramenty Kościoła, aby wszyscy ludzie pociągnięci do otwartego Serca Zbawiciela, z radością czerpali ze źródeł zbawienia.

opr. na podstawie:
M. Auge, Rok liturgiczny. To sam Chrystus,
który trwa w swoim Kościele, Kraków 2013;
K. Konecki, Czas z Chrystusem. Rok liturgiczny,
Włocławek 2014.

Katecheza liturgiczna

Comments are disabled.