Czasem może rodzić się w nas pytanie – czy można pogodzić ze sobą patriotyzm, miłość do ziemskiej ojczyzny z prawdziwie chrześcijańską postawą, z bezgraniczną miłością do Chrystusa? W pierwszym przypadku jest to przecież miłość ograniczona i uwarunkowana wieloma faktorami, miłość nakazująca czasami chwycić za broń i zabijać. Miłość chrześcijańska jest bezgraniczna i bezwarunkowa, a jej jedynym orężem jest ona sama. Świadectwo życia wielu świętych, wśród nich wspominanego dziś w liturgii św. Rafała Kalinowskiego pokazuje, że można symbiotycznie przeżywać te dwie wartości. W niejednym przypadku służba ojczyźnie stanowiła kuźnię, gdzie kształtowała się postawa przyszłego świętego. Istnieje jednak jeden zasadniczy warunek: nasza miłość do ojczyzny zawsze musi być podporządkowana miłości do Chrystusa, nigdy na odwrót.
