Rok liturgiczny jest roczną celebracją misteriów Chrystusa oraz wspomnień świętych, których życie jest realizacją tego misterium. W ten sposób przeżywanie roku liturgicznego może prowadzić każdego wierzącego w Chrystusa do osiągnięcia miary Jego wielkości, czyli do całkowitego upodobnienia się do swojego Mistrza i Pana.
Już same określenia roku liturgicznego, takie jak: rok kościelny czy rok Pański, zawierają próbę teologicznego odczytania jego treści. Podstawowym jego przesłaniem jest to, że czas przeżywany w roku liturgicznym jest narzędziem łaski, przez które wierni otrzymują niebieskie dary, a każda ze wspominanych tajemnic prowadzi do uzyskania jakieś szczególnej łaski.
Pius XII w encyklice Mediator Dei zawarł stwierdzenie, że liturgia, która przywołuje misteria Chrystusa, pozwala wiernym tak w nich uczestniczyć, aby Chrystus żył w świętości poszczególnych wiernych. Tak rozumiany rok liturgiczny jest stale toczącym się życiem, które jest wciąż obecne i przeżywane. To sam Chrystus jest obecny w swoim Kościele.
Natomiast według jednego z ojców odnowy liturgicznej XX w. Odo Casela rok
liturgiczny jest czasem sakramentalnym, w którym wciąż na nowo jest przeżywane misterium paschalne Chrystusa, Jego zbawcze dzieło, celebrowane tu i teraz. Rok liturgiczny przekracza rok cywilny. Pokrywa
się z nim jedynie w czasie trwania, natomiast jeśli chodzi o jego treść, jest ona wieczna i wymyka się prawom czasu historycznego. W cyklicznym następstwie czasu i celebracji liturgicznych sakramentalnie antycypuje się wieczność, pełnię w Bogu.
Liturgia, będąc pamiątką misterium Chrystusa, jest zarazem sakramentalnym
przedstawieniem na nowo całej historii zbawienia. Rok liturgiczny jest historią zbawienia dlatego, że jest historią realną, czyli ma rytualną strukturę, umożliwia realny dostęp do historii zbawienia i zarazem się w nią wpisuje. Wypełnieniem Pisma, zapowiedzi ze Starego Testamentu są czyny Jezusa. Całe Jego życie jest ukierunkowane na zbawczą wolę Boga, czego centrum jest Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa.
Wszystko to, co jednak skończone – także w ziemskim życiu Jezusa – jest spełnianiem się przyjścia Boga w miłości. Sakramentalna obecność Chrystusa chwalebnego w roku liturgicznym sprawia, że każdego dnia możemy mówić o tym, że dziś dokonało i dokonuje się nasze zbawienie. Wszyscy bowiem jesteśmy uczestnikami wydarzeń, które już się dokonały, a w Chrystusie, żyjącym w swoim Kościele dokonują się nadal, wyrażając prawdziwy sens naszego życia.
Dynamika czasu liturgicznego wyraża się w liturgii godzin i właśnie w roku liturgicznym. Celebracja misterium Chrystusa nie jest jedynie środkiem do uzyskania łaski i duchowych owoców, lecz jest jej komunikacją. Stąd tak ważne jest nie tylko bierne uczestnictwo, lecz osobiste i wspólnotowe doświadczenie Bożego daru. To nie my sami jednak mamy doświadczać Boga, lecz raczej pozwolić Mu na to, by On wywoływał w nas doświadczenie Jego obecności. To On się pragnie nam udzielać, my możemy jedynie się na ten dar otwierać, a raczej prosić, aby to Bóg nas na niego otwierał.
Chrześcijańska celebracja ma charakter wspomnieniowy w odniesieniu do wydarzenia, które leży u jej podstaw, ale epikletyczny (przywołujący obecności Ducha Świętego) w odniesieniu do Ducha, który w pełni odnawia to wydarzenie w ramach kreatywności wspólnoty wiary oraz osoby, która bierze w nim bezpośredni udział. Rok liturgiczny jest zatem obecnością, na sposób sakramentalny i rytualny misterium/misteriów Chrystusa w okresie jednego roku.
opr. na podstawie:
M. Auge, Rok liturgiczny. To sam Chrystus,
który trwa w swoim Kościele, Kraków 2013.