loading

Wprowadzenie do Lekcjonarza – Części liturgii słowa: zasady ogólne, czytania i psalm responsoryjny

W sprawowaniu Mszy Świętej nie może brakować czytań biblijnych ani śpiewów zaczerpniętych z Pisma Świętego. Nie wolno ich jednak ani skracać, ani też zastępować żadnymi tekstami niebiblijnymi. Przez swoje słowo bowiem przekazane na piśmie dotąd „Bóg przemawia do swego ludu” (KL 33) i w ten sposób wierzący uczą się uległości Duchowi Świętemu oraz zostają uzdolnieni do tego, aby życiem i postępowaniem dawać wobec świata świadectwo o Chrystusie (por. OWL 12).
      Czytania wykonywane w tradycyjnym porządku od Starego do Nowego Przymierza są przygotowaniem do proklamacji Ewangelii, która stanowi szczyt liturgii słowa. Dlatego też jest bardzo ważne, aby słowo Boże było odczytywane głośno, wyraźnie i mądrze, ze zrozumieniem tego, co jest czytane zarówno przez samych czytających, jak i słuchających.
      Przed czytaniami, zwłaszcza ze Starego Testamentu, można wygłosić krótkie i przejrzyste zachęty. Powinny one być proste, wierne tekstowi, starannie przygotowane oraz w różny sposób dostosowane do tekstu, do którego mają wprowadzać. Czytania wzięte z wydań Pisma Świętego zatwierdzonych do użytku liturgicznego zgodnie z właściwością różnych języków mogą być śpiewane, tak jednak, aby śpiew nie zaciemniał słów, lecz je uwydatniał. W czasie sprawowania Mszy Świętej z ludem czytania należy wykonywać zawsze z ambony.
      Formuła wypowiadana po zakończeniu czytań: „Oto słowo Boże”, „Oto słowo Pańskie” może być śpiewana także przez kantora niebędącego lektorem, który czytał. Wszyscy odpowiadają aklamacją. W ten sposób zgromadzenie oddaje cześć słowu Bożemu, przyjmowanemu z wiarą i w duchu dziękczynienia.
      „Psalm responsoryjny, zwany także graduałem, jest integralną częścią liturgii słowa” (OWMR 36), ma wielkie znaczenie liturgiczne i duszpasterskie. Dlatego też wierni powinni być ustawicznie pouczani o sposobie przyjmowania słowa Boga przemawiającego w psalmach oraz o zmienianiu tychże psalmów w modlitwę Kościoła. Można to będzie z pewnością łatwiej osiągnąć, „gdy sami duchowni będą mieli głębsze zrozumienie psalmów według tego znaczenia, jakie im nadaje liturgia, i przez odpowiednią katechezę przekażą je wszystkim wiernym” (OWL 37). Pewną pomocą mogą tu być krótkie wyjaśnienia wskazujące na motywy wyboru danego psalmu oraz na związek psalmu i refrenu z czytaniami.
      Psalm responsoryjny winien być z zasady śpiewany. Można stosować dwa sposoby śpiewania psalmu po pierwszym czytaniu – responsoryjny i ciągły. Sposób responsoryjny, któremu w miarę możliwości należy przyznać pierwszeństwo, polega na tym, że psałterzysta, czyli kantor, śpiewa wersety psalmu, całe zgromadzenie natomiast powtarza odpowiedź, którą zazwyczaj jest refren psalmu (responsum). Sposób ciągły polega na tym, że psalm jest śpiewany bez odpowiedzi ze strony wspólnoty, która tylko słucha śpiewu, wykonywanego przez psałterzystę, czyli kantora, albo przez wszystkich razem.
      Śpiew psalmu albo nawet samej odpowiedzi bardzo dopomaga w zrozumieniu duchowego znaczenia psalmu oraz ułatwia rozmyślanie nad jego treścią. Jeśli po czytaniu nie śpiewa się psalmu, należy go recytować w sposób sprzyjający rozważaniu słowa Bożego.
      Ponieważ, jak to zastało zauważone wcześniej, psalm jest integralną częścią liturgii słowa, powinien być wykonywany od ambony, a nie z innego miejsca.

Katecheza liturgiczna

Comments are disabled.