Poszczególne części, które tworzą Lekcjonarz mszalny, zostały dobrane i ułożone z uwzględnieniem zarówno następstwa okresów liturgicznych, jak i innych zasad ustalonych przez współczesne badania egzegetyczne. Części tych jest tak dużo, że w polskim wydaniu mamy 9 tomów Lekcjonarza.
Na niedziele i święta zostały zaproponowane ważniejsze fragmenty biblijne,
tak aby w oznaczonym czasie można było podczas Mszy św. odczytać znaczną część Pisma Świętego. Inna seria tekstów, w pewnym sensie uzupełniająca orędzie zbawienia dni świątecznych, jest zaproponowana na dni powszednie. Obydwie jednak ważniejsze części lekcjonarza, to znaczy niedzielno-świąteczna i powszednia, pozostają od siebie niezależne. Co więcej, układ czytań na niedziele i święta obejmuje cykl trzyletni, układ czytań na dni powszednie – dwuletni. Dobór czytań w innych częściach lekcjonarza, a więc w obchodach ku czci świętych, Mszach obrzędowych, różnych potrzebach, Mszach wotywnych i za zmarłych, jest oparty na odrębnych zasadach.
Lekcjonarz na niedziele i święta odznacza się następującymi cechami: 1. Każda Msza ma trzy czytania: pierwsze ze Starego Testamentu, drugie z ksiąg Nowego Testamentu (to jest z listów albo z Apokalipsy zależnie od okresu liturgicznego), trzecie z Ewangelii. Taki dobór czytań ilustruje jedność obu Testamentów i dziejów zbawienia, których ośrodkiem jest Chrystus obecny w swoim misterium paschalnym. 2. Bardziej urozmaicony i obfitszy dobór czytań w niedziele i święta jest zapewniony również dzięki temu, że na te dni przewiduje się cykl trzyletni, tak że te same teksty są czytane dopiero po upływie trzech lat. 3. Zasady kierujące doborem czytań na niedziele i święta określa się jako zasadę „układu harmonijnego” lub „czytania półciągłego”. Jedną lub drugą zasadę stosuje się w zależności od okresów liturgicznych i szczególnych przymiotów każdego z nich.
Najlepszy układ harmonijny między czytaniami Starego i Nowego Testamentu mamy wtedy, gdy wynika on z samego Pisma Świętego, to znaczy, gdy nauka i wydarzenia zawarte w tekstach Nowego Testamentu mają mniej lub bardziej wyraźne odniesienie do nauki i wydarzeń Starego Testamentu. W obecnie obowiązującym lekcjonarzu teksty Starego Testamentu są dobrane przede wszystkim ze względu na ich związek z tekstami Nowego Testamentu, czytanymi podczas danej Mszy św., zwłaszcza z Ewangelią. W niedziele zwykłe, które nie mają jakiegoś szczególnego charakteru, zarówno teksty czytań z listów apostolskich, jak i Ewangelii są ułożone w porządku półciągłym, podczas gdy czytanie ze Starego Testamentu jest zharmonizowane z Ewangelią.
W dni powszednie przewidziane są dwa czytania: pierwsze ze Starego Testamentu lub z Apostoła (to jest z listów albo księgi Apokalipsy) – w okresie Wielkanocy z Dziejów Apostolskich, drugie z Ewangelii. W okresie zwykłym w ciągu roku czytania Ewangelii są rozłożone w cyklu rocznym, który powtarza się co roku. Natomiast pierwsze czytanie jest ułożone w cyklu dwuletnim: czytania roku pierwszego stosuje się w latach nieparzystych, czytania roku drugiego w latach parzystych. Na dni powszednie Adwentu, okresu Narodzenia Pańskiego i okresu Wielkanocy jest przewidziany cykl roczny, dlatego czytania się nie zmieniają. Natomiast roczny cykl czytań na czas Wielkiego Postu opiera się na specjalnych zasadach, uwzględniających charakter tego okresu, to jest jego wydźwięk chrzcielny i pokutny.
